BAS VAN STOKKOM
Volgens Robert de Greef van platform EHVXL ‘verdient’ Eindhoven
iconische hoogbouw (ED Opinie 22 februari). Volgens De Greef pronken
we allemaal graag met onze skyline. Zijn we verplicht nieuwe iconen toe
te voegen, zoals hij suggereert? Ik zou zeggen dat de kwaliteit van het
stadsleven heel wat belangrijker is dan een imponerende skyline. En
nee, ik geloof niet dat ‘we’ allemaal willen pronken met de horizon van
een metropolis.
Niet alles wat ver de lucht insteekt is de moeite waard. Waarom zijn de
Regent en de Admirant geen iconen geworden? Welke garantie is er dat
de Toren van Babel-dromen van Winy Maas een iconische status zullen
verwerven? Bovendien, de iconen van Eindhoven zijn juist geen
torenhoge gebouwen: Evoluon, de Bijenkorf, Witte Dame, Klokgebouw,
Blob, Philips Lichttoren en het Van Abbemuseum.
De Greef en zijn kompanen geloven dat een hoogbouwensemble
bijdraagt aan een vitale binnenstad. Dat is weinig aannemelijk.
Woontorens zijn anoniem en bewoners nemen weer snel de wijk, zeker
wanneer er kinderen aankomen. Bovendien, de hoge huur in de plinten
kunnen wel door financiële adviesbedrijven en restaurant- en
winkelketens worden betaald, niet door kruideniers, uitheemse
restaurants, muziekwinkels of antiekhandelaren. Dat dwarsboomt
diversiteit en vergroot de eentonigheid die nu al kenmerkend is voor
het centrum.
Hoogbouw vergroot juist de eentonigheid
Platform EHVXL zegt voor divers bouwen te zijn. Maar wie de website
bezoekt stoot op louter impressies van hoge torens. Wie de website van
Knoopxl.nl bekijkt of de videopresentaties van Winy Maas over
‘verticaal groen’, krijgt een visuele overload van wolkenkrabbers te
verwerken. En dan hebben we het nog niet over de stadswoestijnen van
jongenswebsite Skycrapercity.nl. Al die metropool-beelden stemmen
treurig en verraden een obsessief najagen van een utopie.
Die homogenisering gaat ten koste van de lokale eigenheid. Glazen
kolossen en kantoordozen kunnen overal worden gerealiseerd en
refereren nauwelijks aan lokale traditie, cultuur en geschiedenis. Neem
de geplande VDMA-toren op de Vestdijk: de verdraaide blokken zijn
nagenoeg een kopie van nHow hotel naast de Rai in Amsterdam.
Dergelijke torens zijn nauwelijks geworteld in de sociale en ruimtelijke
omgeving.
Iconen dienen idealiter contact te maken en te verbinden, zodanig dat
mensen zichzelf en elkaar erin herkennen. Het mooie van Eindhoven is
dat veel oude ‘vergeten’ fabrieksgebouwen die functie hebben
verkregen en tegen wil en dank iconen zijn geworden. Juist op die
succesvolle herbestemmingsprojecten rondom industrieel erfgoed
zouden we kunnen voortbouwen.
Beste hoogbouwsupporters, een icoon hoeft geen megaproporties te
hebben. Het beeld van Balzac voor het Van Abbemuseum is ook een
icoon. Probeer je minder te fixeren op wat concurrerende steden doen
en hou imponeerzucht onder controle.